Świecące ledy po wyłączeniu - jak temu zaradzić?

Oświetlenie oparte na diodach LED to coraz popularniejsze rozwiązanie zarówno w domach czy mieszkaniach, jak i w obiektach o charakterze komercyjnym oraz budynkach użyteczności publicznej. Jednym z głównych powodów tego stanu rzeczy jest energooszczędność lamp LED w porównaniu do tradycyjnych żarówek wolframowych oraz lamp sodowych, stosowanych powszechnie do oświetlania ulic. Czasami jednak oświetlenie LED świeci po wyłączeniu, choć w teorii nie powinno mieć to miejsca. Poniżej opisujemy, dlaczego zbudowana z diod LED żarówka świeci po wyłączeniu i jakie mogą być przyczyny tego zjawiska, a także podajemy rozwiązania, które pozwolą wyeliminować żarzenie lub miganie żarówek LED.

Dlaczego LED-y świecą po wyłączeniu?

Zacznijmy od krótkiego omówienia konstrukcji żarówek LED, ponieważ znajomość ich zasady działania będzie pomocna w wyjaśnieniu, dlaczego tego typu żarówka świeci po wyłączeniu oraz z jakiego powodu lampa LED mruga.

Nowoczesne żarówki LED na pierwszy rzut oka różnią się od tych tradycyjnych jedynie nieznacznie, ale tak naprawdę to dość skomplikowane konstrukcje oparte na diodach LED i zawierające płytkę z elektroniką niezbędną do prawidłowego działania. Bez wgłębiania się w techniczne detale wystarczy powiedzieć, że w każdej żarówce LED znajduje się przetwornica, kondensator oraz prostownik, a także odrębna płytka z diodami LED.

Diody LED, czyli diody elektroluminescencyjne, potrzebują do działania bardzo niewielkich ilości energii elektrycznej, co w praktyce oznacza, że pobierają mniej prądu niż żarówki tradycyjne i to właśnie dlatego LED-y są energooszczędne. Z drugiej jednak strony przekłada się to na znacznie większą wrażliwość takich żarówek czy taśm LED na obecność nawet minimalnego prądu w instalacji.

Z racji wspomnianych niewielkich wymagań energetycznych oraz obecności elektroniki (zwłaszcza kondensatora), całkowicie normalnym zjawiskiem jest, że żarówka LED świeci po wyłączeniu jeszcze przez krótki czas, powoli wygasając. Po prostu "zużywa się" wtedy znajdujący się w niej prąd. I powinna całkowicie zgasnąć w ciągu kilku, najwyżej kilkunastu sekund. Mówiąc krótko: jeśli żarówka LED świeci po wyłączeniu jedynie przez kilka lub kilkanaście sekund, a potem całkowicie gaśnie, jest to całkowicie normalne i nie ma powodów do niepokoju.

Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy LED-y świecą po zgaszeniu albo gdy np. żarówka LED po wyłączeniu żarzy się przez cały czas i w ogóle nie wygasa. Powodów takiej sytuacji może być kilka.

 Żarówka LED kulka E27 230V 8W barwa ciepła SPECTRUM

Lampa LED świeci po wyłączeniu - główne przyczyny zjawiska

Jeśli żarówka bądź halogen LED świeci się po wyłączeniu albo żarówka LED miga w sytuacji, gdy teoretycznie prąd nie powinien do nich dopływać, może to oznaczać różnego rodzaju problemy z instalacją elektryczną lub uszkodzenie żarówki. Poniżej wymieniamy najczęstsze przyczyny takiego stanu rzeczy:

• żarówka włączana i wyłączana podświetlanym łącznikiem - to jedna z najczęstszych przyczyn problemów z żarzącym się oświetleniem LED. Jak już wspominaliśmy, żarówki LED wymagają do działania bardzo niewielkich ilości prądu, zatem gdy dociera do nich nawet szczątkowe zasilanie, będą się żarzyć. We włącznikach z podświetleniem prąd jest obecny stale, ponieważ wymaga tego podświetlenie i właśnie to jest zwykle przyczyną żarzenia się diod LED. Co ważne, zjawisko to nie należy do rzadkości także w instalacjach ze ściemniaczem uniwersalnym;
• uszkodzona żarówka LED - gdy stosowane są tanie żarówki LED, trudno spodziewać się wysokiej jakości. Dotyczy to nie tylko samych diod, ale przede wszystkim komponentów elektronicznych. Najtańsze LED-y sprowadzane bezpośrednio z Chin rzadko są też certyfikowane do użytku na terenie UE, co z reguły oznacza niską jakość, słabsze parametry świetlne i awaryjną elektronikę;
• uszkodzone przewody we włączniku lub puszce - uszkodzone przewody bądź izolacja w puszce bądź włączniku mogą skutkować problemami z oświetleniem. W tym przypadku niezbędna jest interwencja elektryka z odpowiednimi uprawnieniami i kwalifikacjami;
• nieprawidłowo podłączone przewody w oprawie żarówki - tego typu błędy zdarzają się rzadko, jednak są możliwe. W prawidłowo wykonanej instalacji wyłącznik rozłącza przewód fazowy, ale jeżeli tak się nie dzieje (np. dlatego, że zamiast fazy podłączony jest przewód neutralny), to żarówka LED świeci po zgaszeniu, ponieważ obwód jest zamknięty i płynie w nim prąd;
• obecność wilgoci wewnątrz oprawy - jeśli ledy świecą po zgaszeniu, warto sprawdzić, czy wewnątrz oprawy nie nagromadziła się wilgoć. Jej obecność może prowadzić do zamknięcia obwodu pomimo wyłączenia za pomocą przycisku, a co jeszcze ważniejsze, stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa domu lub mieszkania;
• długie przewody w instalacji elektrycznej - w przypadku, gdy żarząca się lub migająca żarówka w lampie jest zasilana z obwodu ułożonego z długich przewodów, mogą one działać jak kondensator i gromadzić niewielkie ilości prądu, które wystarczają do tego, by diody LED pracowały pomimo odcięcia zasilania;
• zbyt blisko ułożone przewody instalacji elektrycznej - w tym przypadku może mieć miejsce indukcja elektromagnetyczna, w wyniku której w wyłączonym obwodzie zasilającym powstaje prąd indukcyjny, wytworzony przez działający obwód sąsiedni.

Żarówka LED kulka E27 230V 6W barwa neutralna ściemnialna SPECTRUM

Żarówka świeci po wyłączeniu - jak wyeliminować problem?

Powodów nieprawidłowego działania żarówek LED może być wiele, ale przynajmniej część z nich można wyeliminować samodzielnie, bez konieczności wzywania elektryka. Oto, co można zrobić, gdy lampa LED świeci po wyłączeniu.

1. Wymiana żarówek - to pierwsza czynność, którą warto wykonać. Jeśli przyczyną problemu była wadliwa elektronika w żarówce, wymiana na nową powinna go skutecznie rozwiązać. Najlepiej zainwestować w żarówki LED renomowanych producentów, co pozwoli mieć większą pewność niezakłóconej, bezpiecznej eksploatacji;
2. Wymiana zasilacza - niektóre systemy oświetlenia LED (najczęściej taśmy LED) są zasilane pośrednio, tzn. przez zewnętrzny zasilacz. Jeśli jego moc jest zbyt mała, ledy mogą migać po włączeniu albo będą się jedynie żarzyć. Wymiana na zasilacz o dopasowanej do potrzeb mocy rozwiąże problem;
3. Wymiana włączników - w przypadku wielu nowoczesnych łączników podświetlanych możliwa jest wymiana lub wymontowanie diody podświetlającej bez konieczności wzywania elektryka. Jeśli wyjęcie takiej diody sprawia, że dotąd żarzące się ledy zachowują się normalnie, warto rozważyć wymianę łącznika na standardowy (co powinien zrobić elektryk) lub pozostawienie włącznika bez podświetlenia;
4. Wymiana opraw świetlnych - jeśli przyczyną problemu są oprawy, ich wymiana będzie konieczna, by wyeliminować problematyczne żarzenie się czy miganie żarówek LED. Taką wymianę należy zlecić elektrykowi z odpowiednimi kwalifikacjami;
5. Montaż kondensatora w oprawie łącznika - w wielu przypadkach wystarczy równolegle do kostki przyłączeniowej lampy z żarówkami LED zamontować dedykowany kondensator. Co ważne, podłączeniem kondensatora przeznaczonego do lamp LED i świetlówek energooszczędnych powinna zajmować się wyłącznie osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje! Warto podkreślić, że zazwyczaj na obwód składający się z kilku lamp w zupełności wystarczy zastosowanie pojedynczego kondensatora. Jeśli po wykonaniu tych czynności nadal lampa LED świeci po wyłączeniu kondensator najprawdopodobniej został podłączony nieprawidłowo bądź problem tkwi gdzie indziej.
6. Naprawa bądź przebudowa instalacji elektrycznej - to najrzadziej występująca przyczyna problemów z migającymi i żarzącymi się żarówkami LED, ale jeśli wszystkie inne metody nie przyniosły spodziewanych efektów, należy zlecić profesjonalistom gruntowną analizę instalacji elektrycznej i wykonanie niezbędnych prac.