Projektowanie oświetlenia wnętrz to niezwykle istotny element aranżacji przestrzeni mieszkalnej. Odpowiednio dobrane i rozmieszczone oprawy oświetleniowe zapewniają komfort i funkcjonalność, a także podkreślają charakter wnętrza, tworząc w nim niepowtarzalny klimat i atmosferę. Proces projektowania oświetlenia wymaga jednak fachowej wiedzy i doświadczenia, dlatego warto skorzystać z porad profesjonalnych projektantów.

Tworząc projekt oświetlenia, należy wziąć pod uwagę wiele czynników, takich jak wielkość i kształt pomieszczenia, jego przeznaczenie, rozmieszczenie mebli czy dostęp do naturalnego światła. Równie ważna jest estetyka opraw oświetleniowych i ich dopasowanie do stylu wnętrza i zgodność z aktualnymi trendami. Tylko wieloaspektowe podejście do projektowania oświetlenia pozwoli stworzyć spójną i przemyślaną aranżację, która będzie służyć domownikom przez lata. W niniejszym artykule przestawimy kilka praktycznych porad od projektantów, które ułatwią wybór oświetlenia do mieszkania i domu.

Różne rodzaje oświetlenia

Projektowanie oświetlenia w domu nie należy do najłatwiejszych zadań, zwłaszcza że era dużych żyrandoli, które stanowiły jedyne źródło światła w pomieszczeniu i rzucały miękkie cienie na ściany, już dawno za nami. Zanim przejdziemy do konkretnych porad, dotyczących poszczególnych pomieszczeń, warto poznać trzy podstawowe rodzaje oświetlenia, które warto harmonijnie połączyć w pomieszczeniach:

• oświetlenie ogólne – to podstawowe źródło światła, które zapewnia równomierne oświetlenie całego pomieszczenia. Najczęściej realizowane jest przez lampy sufitowe, plafony czy oprawy wpuszczane w sufit.
• oświetlenie zadaniowe – jak sama nazwa wskazuje, to dodatkowe źródła światła, które ułatwiają wykonywanie konkretnych czynności, takich jak czytanie, gotowanie czy praca przy biurku. Przykładami są lampy biurkowe, kinkiety nad lustrem w łazience czy lampki nocne. Warto uwzględnić je w projekcie oświetlenia, ponieważ samo oświetlenie ogólne często jest zbyt słabe, by zapewnić odpowiednią widoczność podczas wykonywania czynności wymagających precyzji.
• oświetlenie dekoracyjne – jego rolą jest podkreślenie stylu wnętrza i stworzenie odpowiedniego nastroju. Mogą to być efektowne lampy wiszące, taśmy LED czy reflektorki akcentujące wybrane elementy wystroju.

Na co zwrócić uwagę podczas wyboru oświetlenia?

Projektanci oświetlenia mają świadomość, jakie trendy są aktualnie w modzie, ale posiadają także szeroką wiedzę dotyczącą praktycznych aspektów wyboru opraw. Potrafią oni uwzględnić w swoich projektach detale architektoniczne, które uwydatnią potencjał wnętrza. Podczas projektowania oświetlenia trzeba wziąć pod uwagę takie aspekty, jak:

• wielkość i wysokość pomieszczenia – umiejętna gra światłem, kolorami i odbiciami może optycznie powiększyć wnętrze. Jeśli jest ono małe i niskie, jako oświetlenie główne warto wybrać plafony lub oprawy wpuszczane. Można także zastosować trik z reflektorami na ścianach, które mają źródło światło z dwóch stron – wizualnie podniesie to sufit. Jeśli pomieszczenie jest wysokie, można pozwolić sobie na więcej szaleństwa i wiszące lampy w stylu glamour lub rustykalne żyrandole.
• rozmieszczenie mebli i innych elementów wyposażenia – projekt oświetlenia w domu powinien obejmować także aranżację wnętrza. Ważne jest nawet to, czy meble są matowe, czy w połysku, ponieważ niektóre powierzchnie odbijają światło i ten efekt należy albo funkcjonalnie wykorzystać, albo zniwelować.
• dostęp do światła dziennego – rozmieszczenie źródeł światła w dużej mierze uzależnione jest od ilości naturalnego światła, które dociera do wnętrza.
• energooszczędność – zaleca się wybierać energooszczędne źródła światła, np. żarówki LED, aby zapewnić wystarczającą jasność przy niskim zużyciu energii.

Czy projekt oświetlenia domu powinien uwzględniać barwę światła?

Już na etapie projektowania oświetlenia warto przemyśleć, jakiej barwy światło należy zastosować w danym pomieszczeniu. Ciepła barwa (2700-3000K) sprawdzi się w miejscach wypoczynku, takich jak salon czy oranżeria ogrodowa. Wprowadzi ona do pomieszczenia przytulną, relaksującą atmosferę, która pomoże się wyciszyć. Neutralna barwa (3500-4500K) będzie odpowiednia do kuchni, łazienek itp. Jest ona najbliższa barwie światła naturalnego. Chłodna barwa (powyżej 5000K) nadaje się do miejsc wymagających koncentracji i dobrego oświetlenia, np. do biura.

Warto zaznaczyć, że temperatura barwowa światła wpływa na zdrowie i samopoczucie, dlatego tak ważne jest, by projekt oświetlenia w mieszkaniu obejmował ten często pomijany aspekt. Przykładowo, zbyt chłodne światło wieczorem może zaburzyć rytm dobowy i pogłębiać problem bezsenności. W jednym pomieszczeniu można łączyć różne barwy światła, np. w salonie na co dzień można korzystać ze światła ciepłego i chłodnej lampki do czytania. Można również przewidzieć w projekcie konieczność zakupu żarówek ze zmienną temperaturą barwową. Dzięki temu np. w sypialni będziemy mogli zasypiać przy ciepłym, miękkim świetle i szykować się o poranku przy świetle chłodnym i pobudzającym.

 Philips HUE Ambiance Żarówka LED

Salon – wielozadaniowość i różnorodność źródeł światła

Zasady projektowania oświetlenia w salonie rządzą się własnymi prawami. Jest to pomieszczenie reprezentacyjne, które jednocześnie pełni wiele funkcji. Warto zatem zacząć od określenia stref funkcjonalnych i dobrania oświetlenia dla każdej z nich. Główne źródło światła, np. efektowna lampa wisząca lub plafon, powinno zapewniać równomierne oświetlenie całego pomieszczenia i podkreślać jego styl.

W strefie wypoczynkowej przyda się nastrojowe oświetlenie w postaci lamp stojących lub kinkietów, które stworzą przytulną atmosferę podczas relaksu na kanapie. Jeśli w salonie znajduje się miejsce do pracy lub czytania, warto zadbać o dodatkowe oświetlenie zadaniowe, takie jak lampa biurkowa czy reflektorki skierowane na półki z książkami. Nie można też zapomnieć o oświetleniu dekoracyjnym, które podkreśli walory estetyczne wnętrza – taśmy LED lub nowoczesne oświetlenie za telewizorem nadadzą salonowi niepowtarzalny klimat.

Uwaga! Na etapie projektowania i zakupów trzeba jednak dopilnować, aby wszystkie oprawy świetlne były w podobnym stylu, a najlepiej z jednej linii. W przeciwnym wypadku istnieje ryzyko, że osiągniemy groteskowy efekt nieładu i bałaganu.

Sypialnia – intymność i przytulność

W sypialni, która jest miejscem wypoczynku i relaksu, oświetlenie powinno być przede wszystkim nastrojowe i przytulne. Główne źródło światła, np. w postaci eleganckiej lampy wiszącej nad łóżkiem lub plafonu, powinno dawać miękkie, rozproszone światło, które nie będzie razić w oczy i pozwoli się odprężyć. Warto też zadbać o dodatkowe źródła światła przy łóżku, takie jak lampki nocne lub kinkiety z ruchomą głowicą, które umożliwią wygodne czytanie przed snem i stworzą intymną atmosferę. Ciekawym rozwiązaniem jest również zastosowanie taśm LED do podświetlenia zagłówka łóżka lub wnęki w ścianie, co nada sypialni przytulny i romantyczny charakter.

Łazienka – praktyczność i estetyka

W łazience oświetlenie pełni funkcję praktyczną, ale również dekoracyjną, dlatego projektanci oświetlenia tak dużą wagę przykładają do tego pomieszczenia. Zanim jednak przejdziemy do tych kwestii, warto wspomnieć również o bezpieczeństwie. Przede wszystkim należy pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej klasy szczelności IP, która określa stopień ochrony przed wilgocią i pyłem. W łazience najlepiej sprawdzą się oprawy o klasie IP44 lub wyższej. Oprócz oświetlenia głównego, warto również zadbać o dodatkowe źródła światła w okolicy lustra. Najczęściej wybieranym sposobem na oświetlenie tego obszaru jest montaż kinkietów lub taśm LED po dwóch stronach.

Gabinet lub biuro – koncentracja i wydajność pracy

Projekt oświetlenia w domu powinien uwzględniać także niewielkie pomieszczenia. W gabinecie czy domowym biurze najważniejsze jest odpowiednie oświetlenie miejsca pracy. Warto zadbać o dobrej jakości lampkę biurkową z możliwością regulacji kąta padania światła. Zapewni to optymalne warunki do skupienia i koncentracji, a także poprawi wydajność pracy.

Przedpokój – bezpieczeństwo i estetyka

Wiele projektów oświetlenia całkowicie pomija przedpokój lub traktuje go mniej priorytetowo niż inne pomieszczenia w domu To błąd, ponieważ stanowi on wizytówkę mieszkania i część wnętrza, z którą w pierwszej kolejności spotykają się nasi goście. Ciekawym rozwiązaniem do przedpokoju jest oświetlenie z czujnikiem ruchu, które zapala się po wejściu do pomieszczenia i automatycznie gaśnie po jego opuszczeniu. Pozwala to na znaczne oszczędności energii.

Czy warto robić projekt oświetlenia zewnętrznego domu?

Projektanci i specjaliści z branży zalecają także przygotowanie projektu oświetlenia zewnętrznego domu. Przede wszystkim zwiększa ono poziom bezpieczeństwa posesji i odstrasza potencjalnych złodziei i włamywaczy. Oświetlenie powinno być umieszczone w strategicznych miejscach, takich jak wejście do domu, brama wjazdowa, garaż, taras, ścieżki i schody. Nie tylko wpływa to na bezpieczeństwo, ale także ułatwia poruszanie się i korzystanie z przestrzeni zewnętrznej po zmroku.